TÜRKÇE
www.zizalate.tr.gg
BAĞLAÇ « Türkçe ve Dilbilgisi
Cümle içinde eş vazifeli kelimeleri,ya da anlamca ilgili cümleleri birbirine bağlayan kelimelere bağlaç denir. Bağlaçların, kendi başına anlamı olmadığı halde, cümle kuruluşlarında işe yararlar. Dilimizde kullanılan bağlaçlar çoktur. Bunların başlıcaları şunlardır. İle (-le , -la), ve, de... de, ıem... hem; ya..., ne... ne, ya da, ama, lâkin, fakat, halbuki, çünkü, zira bari hiç olmazsa, ki. Bunlar, cümle içinde kullanılan ve edat soyundan yapılmış bağlaçlardır. Bunlardan başka, fiillerden yapılmış bağlaçlar da vardır ki, bunlara bağ fiiller denir. ... Devamı »»»
ÇEKİDE « Türkçe ve Dilbilgisi
Türk basınında, belli zaman aralıkları ile çıkan yayınlara verilen eski ad. Bugün “gazete” denmektedir. Arap dilinde de aynı anlamda kullanılan bu kelime, dilimizde “gazete” anlamında XIX. yüzyıldan itibaren kullanılmağa başlanmıştır. Özel olarak yayınlanmış olan ilk gazete olan “Ceride-i Havadis” ten sonra bu kelime, çoklukla resmî ya da yarı resmî özelliği olan ve belli zaman aralıkları içinde yayınlanan yayınlar için kullanılmıştır: Zabıt Ceridesi, Resmî Ceride gibi... ... Devamı »»»
CÜMLE « Türkçe ve Dilbilgisi
Bir duyguyu, bir düşünceyi, bir haberi, bir dileği bildiren sözlere cümle denir. “Arkadaşımı severim”, “Sınıfı kapısı açıldı”, “Ne mutlu Türküm diyene” sözleri, ayrı yarı birer cümledir.Cümlelerde, uzunluk ve kısalık, belirli değildir. Bir cümle, uzun da olabilir, kısa da olabilir. Önemli olan, cümlelerde, isteklerimizi tam olarak anlatabilmiş olmamızdır. Cümleye başlarken, ilk kelimenin ili harfi, daima büyük harflerle yazılır Cümlenin sonuna da nokta konur. Böylece, her cümlenin, bir bütün olduğu belirtilmiş olur. Cümleler, kelimelerden meydana gelir. Fakat, bir cümle meydana getirmek iç... Devamı »»»
DİLLER « Türkçe ve Dilbilgisi
Bir arada yaşamaya başlayan ilk insanlar için bir anlaşma ihtiyacı kendini göstermiş ve bu amaçla önleyici yüz, vücut ve ses işaretlerinden faydalanılmıştır. Böylece insanların düşünüp duyduklarını anlatmak için kullandıkları diller tabiî işaretlerin, yavaş yavaş yapma işaretler haline gelmesinden meydana çıkmıştır. Tabiî işaretler, seslerden ve hareketlerden ibarettir. Seslerin ve hareketlerin zamanla gelişmesinden söz dili ve hal dili doğmuştur. Ses ve hareketin birleşmesi, ifadeye daha çok kuvvet verdiği için insanların ilk dilleri hem sesli hem de hareketli diller olmuştur. Fakat, zamanl... Devamı »»»
FİİL « Türkçe ve Dilbilgisi
Bir iş, bir hareket ya da bir oluş bildiren kelimelere fiil adı verilir. Fiil, tarifinden de anlaşıldığı gibi, bir hareketi, bir oluşu bildiren kelimedir. Bu bakımdan, dilbilgisindeki öbür kelimelerden ayrılır. Bildiğimiz isim gibi, zamir gibi kelimeler, duran şeyleri tanımlayan kelimelerdir. Fakat, yeryüzünde, gerek cisimlerde, gerekse tabiatın kendisinde süreli bir hareket, süreli bir oluş vardır. Zaman içinde bu hareket ve oluşlar, devam edip gider. İşte, fiiller, zaman içindeki bu hareket ve oluşları bize bildiren, bunları bildirmemizi sağlayan kelimelerdir. Ahmet kelimesi bir kimseyi ha... Devamı »»»
HECE « Türkçe ve Dilbilgisi
Bir kelimenin söylenişinde, zincirlenmiş seslerin kulağa göre ayrılan bölümlerinden her birine verilen ad. Başka bir deyişle, konuşma sırasında, her nefes hamlesinde çıkan sese verilen ad. Heceler, içlerindeki seslerin sayısına göre çeşitlere ayrılır : 1 - Tek sesli heceler; böyle hecelerde yalnız bir ses vardır. 2 - İki sesli heceler; iki ses olan hecelerdir. Bunlar, ya bir sesli ile bir sessizden, ya da bir sesli ile bir sessizden yapılmışlardır. 3 - Üç sesli heceler. Bunlar da ya bir sessiz bir sesli, bir sessizden, ya da bir sesli iki sessizden yapılmışlardır. 4 - Dört s... Devamı »»»
İMLA KURALLARI « Türkçe ve Dilbilgisi
İmlâ, kelimelerin yazılışında kullanılması kabul edilmiş olan harf dizimidir. Türkçenin imlâ kuralları şunlardır: 1 - İmlâda ilke : Türk dilinin imlâsında ilke, genel kültür Türkçesinin her sesini kendi harfiyle yazmaktır. Genel kültür Türkçesi, yurdumuzda nice yüzyıllardan beri sürüp giden kültür akışlarıyla, bölge ağızlarının üstünde olarak, yerleşmiş olan konuşma dilidir. 2 - Türk harfleri: Sekiz sesli (a, e, ı, i, o, ö, u, ü,) ve yirmi biri sessiz (b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, 1, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z) olan Türk harfleri büyük ve küçük olmak üzere iki şekilde yazılır. 3 - ... Devamı »»»
İSTİARE « Türkçe ve Dilbilgisi
Bir sözün benzetme amacı güdülerek başka bir söz yerine kullanılması. İstiare, bir çeşit benzetmedir. Yalnız, “benzetme” ile ayrıldığı noktalar vardır. Benzetmede, benzeyenle kendisine benzetilenin birlikte söylenmesi şarttır. İstiarede ise benzeyen ya da kendisine benzetilenden bir tanesi söylenir, öbürleri söylenmez. “Yüce dağ başında siyah tül vardır” mısrasında, “siyah tül, kara bulut” anlamında, “Bir med zamanı gökyüzü kurşunla örtülü” mısrasında “kurşun, bulut” anlamında kullanılmıştır. Yalnız “benzeyeni” söylenip, “kendisine benzetilen” söylenmemek suretiyle kurulan istiarelere “kapa... Devamı »»»
KELİME « Türkçe ve Dilbilgisi
Cümlede bir anlamı olan hecelere ya da hece birliklerine verilen ad. Türkçe'de kelimeler, yazıldıkları gibi okunurlar. Ancak yabancı dillerden kendi imlâsıyla alınmış kelimeler yine kendi imlâlarıyla okunurlar. Türkçede kelimeler, a - Büyük sesli uyumu kuralı, b - Küçük sesli uyumu kuralı olmak üzere iki kurala uygunluk gösterirler. Büyük sesli uyumu kuralı, kelimelerin, bütün hecelerindeki seslerin kalınlık ya da incelik bakımından uygunluğudur. Fakat, bazı Türkçe kelimeler, yabancı kelimeler, bazı bileşik kelimeler kelimelere yapılan bazı eklerle esas kelime sesleri, bu kurala uymayabilirle... Devamı »»»
KOMPOZİSYON « Türkçe ve Dilbilgisi
Okul dilinde, biraz uzunca, biraz kişilik isteyen öğrenci ödevi. Başka deyimle, bir konunun çeşitli bölümler bir araya getirmek çatısını kurmak anlamına gelir. Bir kompozisyonun, bir ortası, bir sonu olur. Bir kompozisyon yazabilmek için konu ile ilgili maddeleri toplamak, (buluş), bunları bir araya koymak (düzenleyiş), bunlara bir yazı şekli vermek ve başına, ortasına, sonuna dikkat etmek, (anlayış)gerektir. Kompozisyonda, ana fikirden ayrılmamak (birlik), ana fikir bakımından elemanların bütüne göre tam bir orantıda olmasına dikkat etmek (denge), anlatımın ilgi uyandıracak şekilde sürükle b... Devamı »»»
NESİR « Türkçe ve Dilbilgisi
Dil kurallarından başka hiç bir ölçüye bağlı olmayan düz ve tabu anlatma yolu. Eski nesir, “sade nesir” ve “süslü nesir” olmak üzere başlıca iki koldan yürümüştür. Sade nesir, konuşma dilinde yazılan, açık, tabiî nesirdir. Bu nesirle halkla ilgili eserler ve bazı tarihler yazılmıştır. Süslü nesir ise, yabancı kelime ve dil kurallarıyla yüklü, çeşitli söz sanatlarıyla ve kelime oyunlarıyla süslü nesirdir. Bu nesirle, aydın kimselere hitap eden eserler yazılmıştır. Yeni nesir'de, yazı dili konuşma dili ile birleştirilmeğe çalışılmıştır. Yazı dilinin konuşma dili haline getirilmesi hareketi, 191... Devamı »»»
NOKTALAMA İŞARETLERİ « Türkçe ve Dilbilgisi
Yazıda kullanılan işaretlerdir. Nokta lama işaretleri şunlardır: 1 - (.) nokta veya durak; 2 - (,) virgül, 3 - (;) noktalı virgül, 4 - (:) iki nokta, 5 - (...) sıra noktalar, 6 - (!) nida ya da ünlem işareti, 7 - (?) soru işareti, 8 - (-) çizgi, 9- (" ") tırnak işareti, 10 - () parantez ya da ayraç, 11 - ( ) köşeli parantez, 12 - ($) paragraf ya da çengel. Bunların başlıca kullanılan yerleri: Nokta (.) a - Anlam tamam olan bir cümlenin sonuna konulur. Bundan sonra yeni başlayan cümlenin ilk harfi büyük yazılır, b - Bir ya da bir kaç kelime kısaltma halinde yazılırsa bu kısaltmalardan ... Devamı »»»